Гартаючы «Падручны гістарычны слоўнік субстантыўнай лексікі», я знайшоў радок «Паднясі копію (кап’ё), каторая ў руцэ тваей ест», які быццам бы ўзяты з «Бібліі, 243».
Сярод крыніц упамінаецца «“Біблія” пачатку XVII ст. (рукапіс Расійскай нацыянальнай бібліятэкі)».
Судзячы з прыведзенага вышэй фрагмента, гэты пераклад Бібліі напісаны на «сярэднебеларускай» мове. Што для мяне гучыць як бомбастычная сенсацыя. Дагэтуль я думаў, што на «сярэднебеларускай» мове мы маем толькі два з паловай Евангеллі, перакладзеныя Цяпінскім (пераклад Скарыны не прапаноўваць, гэта царкоўнаславяншчына).
Ці не ведаеце вы, што гэта за «“Біблія” пачатку XVII ст. (рукапіс Расійскай нацыянальнай бібліятэкі)»? Наколькі яна поўная? Ці добра яна захавалася? Ці можна недзе знайсці яе копію? Ці не выдавалася яна? Хто яе пераклаў урэшце?
Гэта крыніца вядомая беларускім мовазнаўцам даўно (што пацвярджаецца ў тым ліку выкарыстаннем яе для стварэння слоўнікаў).
Названая вамі Біблія існуе ў рукапісным выглядзе і складаецца з 12 кніг Старога Запавету (гл. прымацаваны відарыс з «Гісторыі беларускай літаратурнай мовы» (т. 1, 1967, с. 308)). У сваіх працах яе згадваў Я. Карскі, які адзначаў, што гэта пераклад з польскага выдання Бібліі Я. Вуйка 1599 г. Перакладчык тэксту на старабеларускую мову невядомы. Помнік не выдаваўся ў друкаваным выглядзе. Мы не маем звестак пра наяўнасць копіі Бібліі ў вольным доступе. Падрабязную інфармацыю адносна гэтага можна атрымаць у месцы захоўвання рукапісу — Расійскай нацыянальнай бібліятэцы.
А. І. Жураўскі разглядаў мову гэтага помніка ў параўнанні з іншым рукапісам, які ўмоўна называецца «Зборнік № 111» (ГБЛМ, т. 1, 1967, 322–334), а таксама з Бібліяй Скарыны (гл. другі відарыс) і Астрожскай Бібліяй.
Звяртаем вашу ўвагу на тое, што ў беларускім мовазнаўстве не выкарыстоўваецца тэрмін «сярэднебеларуская мова». Беларуская мова XIV–XVIII стст. называецца ў працах айчынных мовазнаўцаў старабеларускай літаратурна-пісьмовай мовай.
